Hisse seçerken dikkat etmemiz gerekenler Ve Genel olarak ekonomi ve Önümüzdeki Dönemde Sektörlerle ilgili bilmemiz gerekenler…

Önümüzdeki dönemde  faizlerin düşmesi ile bazı sektörlerin ön-plana çıkması kaçınılmaz.

Şimdi hemen aklınızı gyo’lar geliyor ama ilk öne çıkacak hisseler kesinlikle gyo’lar değil.Özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde konut fazlalığı var yani faizlerin düşmesi ile ilk öne çıkacak sektör bu sefer gyo değil.Öncelikle eldeki konular eritilmeli.Eldeki konutlar erimeden yeni konutların yapılması kesinlikle yine bir konut balonunu karşımıza çıkaracaktır.

Banka , faktöring ve otomotiv ilk akla gelen sektörler.

Banka:Genelde faizlerin düşmesin olumlu etkilenen sektörlerin başında gelir.İlerleyen bilanço dönemlerinde özellikle özel bankaların ön-plana çıkacağını düşünüyorum.Neden devlet bankası demiyorum çünkü devlet bankalarının görev zararları yüksek bir de faizler düşmeden önceki piyasayı canladırmak için verilen düşük faizden suni kredilerin bu bankalara zararları oldu.Öncelikle o zararlar düzeltilmelidir.

Örneğin AYNI dönem İş Bankasında ihtiyaç Kredisi oranı 1,8 iken Ziraat Bankasında 1,2’idi.

Savunma Sanayi:Burada dikkat etmemiz gereken nokta Aselsan,Özellikle aselsan’ın ihracat rakamları burada belirleyici olacaktır.Zaten Tsk en büyük müşterisi ama bir çiçekle yaz gelmez.Yurt dışında da artık yüklü miktarda siparişler almalıdır. Bu kadar yatırım yaptı , bundan sonraki süreçte Aselsan yakın takibimiz olacaktır.

Otomotiv:Evet krediler düştü ama henüz iç pazarda piyasa canlanmadı.Piyasanın bu sektörde canlanması için Ötv oranlarının da düşmesi gerekiyor.Ötv oranları dönemsel değil , gerçek anlamda düşmelidir.Özellikle talebin daraldığı şu dönemlerde kimse lüks harcama yapmak istemiyor.Burada bir parantez açacağım Froto gibi ihracat oranı çok yüksek olan bir şirket bu daralmadan etkilenmeyecektir ve  etkilenmedi de.

Sektöre içinde ayrı düşünülmesi gereken bu tarz durumlarda olabiliyor.

Bilişim:Gelecek bilişimler yazılacak bu belli.Devlet politikası da buna doğru evriliyor.Fakat 2019 genel olarak düşünürsek sektördeki çoğu hissenin özellikle son 1 aydır güçlü yükselişler gerçekleştirdiğini görüyoruz.Katma değer yüksek ürünler üretiyor kesinlikle bir gıda ile aynı olmaz.Fakat son dönemler bu yükselişin biraz nefes alma bölümüne geçmesi fena olmayacak unutmayın borsa geleceği şimdiden satın alır.

Çimento:Gyo sektörü ile paralel bir yapıda burada yine İhracat oranı yükselmeye başlayan şirketlere yönelinmelidir.Çünkü bu tarz şirketler iç pazardaki daralmadan en az oranda etkilenecektir.Tabi ki özel durumu olan çimentoları bir kenara ayırıyorum(AKÇANSA-NUHCM-ÇİMSA)

Yine bu sektörde konum önemlidir.Örneğin Suriye yapılabilecek bir projede en çok etkilenen Mardin olacaktır.

Gıda:Her dönem ön-plana çıkacak bir sektördür.İnsanlar hayatlarını devam ettirmek için mecburen yemek zorundadır :D Bu da bu sektörü ister istemez her daim gözde hale getiriyor.Faizlerin ve enflasyonun yükseldiği bir dönemde bu şirketler güçlü çıkmayı başardı.Şimdi talebin de yükseleceği bir dönemde daha da ön-plana çıkacaktır.

YİNE bauda ihracat rakamları ön-plana çıkacaktır.İhracatı çok , borçluluğu düşük olan şirketler bir adım önde olacaktır.

Hava Yolları:Önümüzdeki dönemde agrasif büyüme beklediğim sektörlerden biriside hava sektörüdür.Çünkü bu kulvarda hem pgsus hem de thyao yurt dışında aktif rol alan marka değeri yüksek olan şirketlerdir.Yine clebi,tavhl,doco’yu da unutmamak lazım.Son sönem brent’in biraz sakin kalması karlılık rakamlarını (thyao-pgsus) yükseltecektir.

Otel:2019 bu sektör için yeniden doğuş oldu.Güzel bir yıl geçildi.Özellikle 2020 yılında bu sektöründe yine ön-plana çıkacağını düşünüyorum.Burada en büyük şirket AKFEN gyo.Bu şirket şehir otelciliği kapsamında,Kıbrıs ve Rusya olmak üzere 24 oteli bulunuyor.Doluluk oranların ortalama %75 oranında gerçekleşti.Yine son dönemler MAALT’ın HAREKETLİ olduğunu görüyoruz.TALYA otel ile ilgili pozitif gelişmelerin yaşanması şirketi ön-plana çıkarıyor.Bu noktada martıyı’da es geçmemek lazım.

2020’nin bu sektörde daha iyi olacağını düşünüyorum.

Otomotiv Yedek Parça:Akla direkt olarak fmızp,dmsas ve jants geliyor.Özellikle fmızp ve jants yüksek oranda ihracat yapan şirketler ve güçlü ihracat rakamları mevcut.Onun için iç-pazardaki daralmadan etkilenmediler.Avrupadaki talebe göre yine ihracatlarının yükselmesi beklemek hayalcilik olmaz.

Tarım:Özellikle son dönemler tarımda gelişme bir hayli yüksek 2020 yılında bu sektörün agrasif şekilde ön-plana çıkacağını düşünüyorum .Hektaş bu konuda güzel şeyler yapıyor yine Tkfen'i de es geçmemek lazım.Özellikle devlet politikaları da bu sektöre yön veriyor

Demir-Çelik:Son dönemlerde Yabancının ağırlıklı olarak aldığı sektörlerden birisi.Özellikle Abd olaylarından en çok etkilenen sektör oldu.Oradaki iyileşmeler direkt olarak yansıyor.Yine burada demir-çelik fiyatları ve Çin-abd ilişkileri yakın takibimiz olacaktır.

Hisse Seçerken Nelere Dikkat Ederiz ?

Geçen hafta Portföy yönetimi ile ilgili dilimin döndüğünce güzel bir yazı paylaşmıştım.

Yine belirtiyorum , portföy yönetimi bu işin en önemli kısmı fakat ondan da daha önemli kısım o portföyü dolduracak hisseleri belirlemektir.

Evet sebette ayrı ayrı elma olsun fakat elmalar çürükse kaç farklı elma olursa olsun sonuç hiçbir zaman iyi olmayacaktır.Onun için hisse seçmek önemli bir iştir.

Zaman ister ,

Emek ister,

Üzerinde durulmak ister,

Her detayı ayrı ayrı ele almak ister,

…

Kesinlikle kolay değildir.

En baştan başlayalım ,

Öncelikle iyi bir gözlemci olmaya gayret edeceğiz , örneğin sektör belirleme bu işin temel taşıdır.Her sektör her sene öne çıkamaz.Şirket iyi olabilir ama sektörel olarak sıkıntı varsa iyi veya da kötü o da etkilenir.

Örneğin Akçansa kötü bir şirket mi?

Kesinlikle hayır çok iyi bir şirket ama son 1,5 senedir sektördeki durgunluk onu da etkiledi.

Özellikle Siyasilerin konuşmalarındaki satır aralarına çok dikkat edin , Devlet politikaları dönem dönem bize bazı tüyolar verecektir.

Örneğin bunda 6 sene önce hükümet yetkilileri sürekli Savunma Sanayinden bahsediyorlardı.O süre zarfında Otokar ,Aselsan 2-3 sene içinde 6-7 katı prim yaptı.

Onun için Siyasetten bağımsız , Gündemden bağımsız bir borsa yaşantısı olamaz.

Özellikle Öz-Sermayesi yüksek-Sermayesi düşük ve Karlılığı yüksek şirketlere dikkat etmek lazım.

Bir şirketten dikkat edilmesi gereken en önemli detayların başında İstikrar gelir.

İstikrarlı büyüme rakamları her zaman şirketleri cazip hale getirir.

Bunların yanında Esas faaliyet karı yine dikkat edilmesi gereken en önemli detaylardandır.

Şirket karının ne kadarını esas faaliyetlerinden elde ediyor?

Bu sorulması gereken önemli bir sorudur.

Esas faaliyet karı yüksek olan şirketlerin tercih edilmesi önemlidir.

Yine FAVÖK karıda çok önemlidir.Vergi öncesi şirketin en net kar rakamını bize verir.Bu oranın yıllar içinde istikrarlı şekilde yükselmesi çok önemlidir.

CİRO büyümesi yine en çok dikkat ettiğimiz verilerin başında gelir.Ciro eğer şirketin Piyasa değerinden daha yüksek ise bu gibi şirketleri çoğu zaman tercih etmek doğru karar olabilir.Onun için Ciro ve Piyasa değeri dengesine dikkat edilmelidir.

Şirket seçerken yine en çok dikkat edilmesi gereken konulardan birisi Global riskleri ve Ülke risklerini takip etmek olacaktır.

Örneğin Faizlerin yükseldiği yıllarda Gyo-Otomotiv,Çimento…gibi sektörlerin kazançlarının düşeceğini her zaman düşüneceksiniz.Faizlerin yükselmesi hiçbir zaman bu sektörlere fayda sağlamaz aksine dönemsel olarak karlarını küçültür.

Yine bir şirketi incelerken Döviz pozisyonuna mutlaka bakılmalıdır.Dövizin oynak olduğu bir piyasada döviz borcu yüksek olan şirketler bu dönemde negatif etkilenecektir.

Toplam varlık-Borç dengesi yine önemli konulardan birisidir.Borçların toplam varlıların %60 ‘ından fazla olmaması sağlıklı olur.

Yine şirketleri incelerken sektörel f/k ve pd/dd önemlidir.

Şirketin cari oranının 1,7 altında olmaması önemlidir.

Şirketlerin Öz-Sermaye karlılığının ve hisse başı karın yıldan yıla artması en önemli istikrar belirtisidir.

En başta da belirttiğim gibi , Sepete yumurta eklemek kolaydır fakat yumurta sağlam mı , çürük mü ? bu önemlidir.Biz parayı kolay kazanmıyoruz onun için lütfen şirket seçerken en azından yukarıdaki yazdıkların birazını uygulamaya çalışın mutlaka faydasını göreceksiniz.

ADEM AYAN