GIDA-ENFLASYON-ENERJİ-DÖVİZ

Enflasyon son yıllarda başımızın belası olmaya devam ediyor.Enflasyon anlam olarak ‘’ Dolanımda bulunan para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişi, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreç.’’

Çift haneli rakamlar olmaya devam ediyor.

Böyle bir süreçte son açıklanan verileri ele aldığımızda, insanların daha az tükettiğini görmekteyiz.Fiyatların artması insanları kısıtlamaya götürüyor.

İnsanlar enflasyonun arttığı yıllarda fazla para harcamıyor.

Aslında nüfus sabit olsa Gıda sektöründe bu dönemlerde daralmayı görebiliriz ama gelişmekte olan bir ülke olduğumuz için nüfusumuz sürekli arttığı için enflasyon sebebiyle gıda sektöründe oluşan daralmayı artan nüfus kapatıyor…

Geçen gün doğal gaz kullanımı ile ilgili bir veri paylaşıldı.

Veride geçen seneye göre %5-7 arasında daha az doğal gaz kullanıldığı belirtildi.Bunun en büyük sebebi 2019’da artan doğal gaz fiyatlarıdır.

O zaman enflasyon deyince sadece aklımıza Gıda gelmemeli birçok alanda yaşanan gelişmeler enflasyonu arttırabiliyor.

Örneğin ülkemizde döviz yönlü bir enflasyonda mevcut.İthalat oranımız yüksek olduğu için dövizin her yükselmesi enflasyonu da yükseltiyor.

Enflasyonun da yükselmesi paramızı değersizleştirip,

İnsanları biraz daha içe kapanık bir yaşam sürmesine sebep oluyor.

Her şeyden önce bu tarz dönemlerde ortada para dönmüyor.

Tamam enflasyonun yükseldiği dönemlerde Stokları fazla olan Gıda şirketlerinin kar marjı artıyor fakat tüketici daha az tükettiği için sirkülasyon düşüyor.

İnsanlar daha ucuz satma meyilli olan marketlere yöneliyor.

Enflasyon yükselirken;

Şirketler açısından pozitif tarafı;

Elinde stok varsa yükselen fiyatlardan dolayı marjın yükselir

Artan fiyatlardan dolayı ciro yükselir.

Şirketler açısından negatif tarafı;

Artan fiyatlardan ötürü insanlar daha az tüketir.Böylelikle sirkülasyon azalır.

Eğer yükselen ciro stoklarla alakalı değilse karda bir değişim olmaz.

Diğer bir konu ise ülkemiz de

Döviz yönlü enflasyondur.Ülkemiz ithalat oranı yüksek bir ülkedir.Özellikle katma değeri yüksek olan ürünleri ithal ediyoruz.

Dövizin yükseliş yaşadığı dönemlerde;

Katma değeri yüksek teknoloji ürünü satan şirketlerin işlerinde durulma olması normaldir.

Bu dönemlerde özel tüketim maddelerinin satımında gerilemeler olabilir.

En yakın örneği;

Petrol’dür.

Dolar her yükseldiğinde bizde de akaryakıt fiyatları yükseldi.

Neden ?

Çünkü biz tükettiğimiz akaryakıtın büyük kısmını ithal ediyoruz.

Eee böylelikle ne oluyor?

Dövizin yükseldiği dönem akaryakıt fiyatları da yükseliyor.

Yükselen akaryakıt fiyatları da enflasyonu tetikliyor.

Bu işi basite almamak lazım;Petrol’ü sadece akaryakıt olarak düşünmeyin.Petrol’ün kullanıldığı çok fazla türev piyasa var.

Onun için petrol fiyatlarındaki aşırı yükselme birçok sektörü etkiliyor.

Sonra bakıyorsunuz domino etkisi yapmış.

Onun için enflasyonu önemsiyoruz.

Borsada şirketler üzerinde enflasyon etkilerini nasıl görebiliriz.

Örneğin Bim gibi ,Migros gibi, Şok gibi  sürekli mağaza açan şirketlerde negatif etkisini göremeyiz veya da Tat gibi üretim yapan , kendi ekip kendi biçen bir şirkette de negatif etkisini göremeyiz.

Hatta ve hatta bu şirketlerde pozitif etkisini görürüz.Enflasyonun yükseldiği dönemlerde Pozitif seyreden şirketler enflasyon düşmeye başlayınca daha güçlü bir finansman elde eder.Enflasyonun düşmesi ile insanlar tüketimden kısmayarak daha fazla alış-veriş yaparlar.Böylelikle açılan mağazalarla da birlikte Enflasyonun düşük olduğu dönemlerde bu şirketler çok iyi karlar açıklar,

Yine teknoloji ürünü satan,beyaz eşya satan şirketlerde enflasyonun yüksek olduğu dönemler sıkıntı yaşarlar.Fiyatlar yükselme eğilimdeyken insanlar ilk başta özel tüketimden kısarlar.Bundan da en çok teknolojik ürün satan şirketler etkilenir.

Yine enflasyonun düşmesi ile de bu şirketlerin işlerinin artması normaldir.

Enerji sektörüne baktığımızda ise yükselen maliyetlerden dolayı karlılığı düştüğünü görüyoruz.

Örneğin pektim , Döviz bazlı yükselişlerden en büyük yara alan şirketlerden birisi oldu.

Enerji şirketlerinin çoğu bu dönemlerde büyük finansal yükün altına girdiler.

Enflasyon hayatımızın büyük bir parçası bunu asla ve asla yadsıyamayız.

Borsa’da işlemler yapan yatırımcılar mutlaka ve mutlaka enflasyon verilerini dikkatle izlemeli ve enflasyonun domino etkisi yaratan bir özelliğe sahip olduğunu unutmamalıdır.

ADEM AYAN